Darowizna jest bardzo powszechną umową w stosunkach rodzinnych. Często ma ona także niebagatelną wartość, zwłaszcza gdy mamy do czynienia z darowizną nieruchomości.

Niestety relacje międzyludzkie, nawet te rodzinne,  z czasem ulegają zmianie, czy wypaczeniu. Zmiany te często wywołują kwestie związane bezpośrednio z majątkiem. W wielu przypadkach bywa niestety tak, że obdarowany nie okazuje należytej pomocy czy wdzięczności swojemu darczyńcy, co wywołuje konflikty i spory.  Nie są tu wyjątkiem mieszkańcy Wrześni, gdyż i na wokandzie Sadu Rejonowego w Wrześni, czy Sądu Okręgowego w Poznaniu zawisają sprawy o odwołanie darowizny.

W takich przypadkach zadają sobie takie pytania jak:

Czy darowiznę można cofnąć?

Z jakich powodów można odwołać darowiznę?

Do kiedy można cofnąć darowiznę?

Czy odwołanie darowizny jest możliwe?

Owszem, darczyńca może odwołać darowiznę – jednak może dokonać tego wyłącznie w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

W jakich przypadkach można odwołać darowiznę?

Polski kodeks cywilny zapewniając ochronę interesów darczyńcy wprowadził możliwość odwołania darowizny w szczególnie uzasadnionych przypadkach:

• darowizna niewykonana – darczyńca może odwołać darowiznę gdyby jej wykonanie skutkowałoby powstaniem uszczerbku w  jego własnym utrzymaniu lub na ciążącym na nim obowiązku alimentacyjnym,
• każdą darowiznę ( wykonaną lub nie)  – w przypadku, gdy obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności.

Tak na prawdę przedmiotem zainteresowania sądów są najczęściej te sytuacje związane z darowizną i chęcią jej cofnięcia, gdzie obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności.

Kodeks cywilny nie wskazuje jak rozumieć pojęcie rażącej niewdzięczności.

Jednak na gruncie orzeczeń sądowych, za takie zachowanie uznaje się natomiast:

• niedopełnienia obowiązków rodzinnych ( najczęściej po prostu nieutrzymywanie kontaktów z darczyńcą),
• akty agresji zarówno fizycznej, jak i psychicznej,
• poniżanie darczyńcy,
• opuszczenie darczyńcy, gdy wymaga szczególnej pomocy, np. w czasie choroby,
• popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, czci czy nietykalności darczyńcy.

Kto może odwołać darowiznę?

• darczyńca,
• spadkobiercy darczyńcy – lecz jedynie w przypadkach wskazanych w Kodeksie cywilnym.

Kiedy spadkobiercy darczyńcy mogą odwołać darowiznę?

Spadkobiercy zmarłego darczyńcy mogą cofnąć darowiznę, gdy obdarowany dopuścił się względem zmarłego darczyńcy rażącej niewdzięczności. Lecz jedynie w sytuacji, gdy:

• darczyńca w chwili śmierci posiadał prawo do odwołania darowizny,
• lub gdy obdarowany umyślnie doprowadził do pozbawienia życia darczyńcy lub spowodował u niego rozstrój zdrowia w wyniku, którego zmarł.

Jaki jest termin na odwołanie darowizny?

Zgodnie z art. w art. 899 § 3 k.c. darowizna nie może być odwołana po upływie roku od dnia, w którym uprawniony do odwołania dowiedział się o niewdzięczności obdarowanego. 

Kiedy darczyńca nie można odwołać darowizny?

• po upływie wyżej wskazanego rocznego terminu na odwołanie darowizny w przypadku rażącej niewdzięczności
• gdy darczyńca przebaczył obdarowanemu.

W jaki sposób można cofnąć darowiznę?

Odwołanie następuje na skutek skutecznego złożenia obdarowanemu sporządzonego na piśmie oświadczenia woli.

osobiście obdarowanemu

listem poleconym za potwierdzeniem odbioru

Niejednokrotnie bywa również tak, że darczyńcy odwołują darowiznę nie zachowując formy pisemnej, składając oświadczenie ustnie, co może budzić pewne wątpliwości co do skuteczności takiej formy.

Czy ustne oświadczenie woli o odwołaniu darowizny jest ważne?

Kodeks cywilny w art. 900 kodeksu cywilnego wskazuje, że odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. Przepis ten jednak nie przewiduje sankcji nieważności za niedochowanie tej formy.

Dlatego też, w celu ułatwienia dochodzenia swoich praw, wskazanym jest, aby oświadczenie o odwołaniu darowizny zostało jednak sporządzone na piśmie.

Jakie powinno wyglądać sporządzone na piśmie oświadczenie o odwołaniu darowizny?

Pewnym minimum, które powinno zawierać każde oświadczenie o odwołaniu darowizny jest:

• określenie woli darczyńcy co do faktu chęci odwołania darowizny,
• dokładne określenie przedmiotu darowizny, którego dotyczy odwołanie,
• opisanie powodu odwołania darowizny,
• wskazanie dokładnej daty darowizny,
• wskazanie daty sporządzenia oświadczenia,
• wskazanie daty, w której uprawniony do złożenia oświadczenia dowiedział się o niewdzięczności.

Gdzie działamy?

Siedziba Naszej Kancelarii mieści się w Wrześni przy ul. Sienkiewicza. Jednakże nie ograniczamy naszej oferty prawne w zakresie prowadzenia spraw o odwołanie darowizny jedynie dla mieszkańców Wrześni. Jeżeli poszukujecie Państwo pomocy radcy prawnego, adwokata w sprawach związanych z darowizną i jej odwołaniem, a jesteście mieszkańcami: Pyzdr, Nekli, Słupcy, Strzałkowa, Czerniejewa, Miłosławia, Konina czy Zagorowa to również zapraszamy do kontaktu. Nasi prawnicy mogą spotkać się z Państwem u nas w Wrześni jak i dojechać do Państwa, czy przeprowadzić konsultacje w formie zdalnej.  

Zapraszamy do kontaktu:

Kancelaria we Wrześni

Kowalak Jędrzejewska i Partnerzy
Kancelaria Prawna

ul. Sienkiewicza 2 lok. 1
62-302 Września

tel. +48 531 335 713
e-mail: prawnik@kancelariawrzesnia.pl